Zin & onzin autisme

Autisme is een stoornis die de laatste jaren steeds meer in de schijnwerpers komt.
Maar ook een stoornis waar vreselijk veel misverstanden over bestaan.
Misverstanden die ik graag wil verduidelijken.

De beeldvorming over autisme is in beginsel niet oké. Vaak kom je tegen dat er een rolmodel uit de media komt (rainman, Kees, the good doctor) en dat mensen denken “ah, zo werkt autisme”.
Een ander veelvoorkomend probleem is dat er van oorsprong vaak vanuit het handicap-denken over autisme werd gesproken. Vervolgens is er tegenbeweging ontstaan die de positieve kanten van autisme belichtte; mensen met autisme zijn eerlijk, goede vaklieden enzovoort. Een dergelijke opsomming is in mijn optiek even stigmatiserend als alleen maar de problemen te benoemen.

Een eerlijk beeld over autisme, wat ik altijd probeer te schetsen, wat is dat dan?
In 23 jaar leven met de diagnose heb ik geweldig veel mensen met autisme leren kennen.
En het enige wat al die mensen delen is dat het autisme net weer even wat anders in elkaar zit.

Niet verwonderlijk, want autisme is geen opzichzelfstaand iets, het heeft namelijk invloed op je persoonlijkheid & vice-versa. Ieder mens met autisme verdient kortom een unieke benaderwijze, net als ieder ander mens een unieke benaderwijze verdient. Zeggen dat mensen met autisme gebaat zijn bij voorspelbaarheid, visualiseren & duidelijkheid is ongeveer hetzelfde als zeggen dat alle vrouwen graag de huishoudbeurs bezoeken.

Is er dan niets generieks te zeggen over autisme? Wel degelijk! Autisme is in mijn optiek een stoornis in de informatieverwerking. Maar hoe die stoornis precies uitpakt heeft te maken met zaken als opvoeding, IQ, EQ en het milieu waarin je opgroeit.

Zelf heb ik de mazzel gehad, terwijl ik uit een pedagogisch zwak nest kom, om in mijn volwassen leeftijd veel mensen tegen te komen die bij mij de juiste buttons hebben ingetoetst. Zo heb ik steeds meer inzicht gekregen in hoeverre mijn gedragingen zijn terug te voeren op autisme. En in hoeverre het te maken heeft met mijn persoonlijkheid. Dat beeld is kortom steeds genuanceerder geworden. Was het vroeger zo dat er vaak werd gezegd: dit kun je wel of niet en dat komt door autisme; heb ik nu geleerd dat dat beeld diverser is. Ook lastiger, want rondom autisme heb ik allerlei trucs geleerd, maar om zaken rondom je persoonlijkheid aan te pakken, dat is vele malen lastiger.

Vaak kom ik mensen tegen die zich autismeprofessional noemen, of autismedeskundige.
Dat is in mijn optiek een wat malle benaming. Vaak hebben deze mensen de wereld aan cursussen/opleidingen genoten bij gerenommeerde instituten. En kennen ze veel methodieken die verondersteld helpend zijn bij autisme. Methodieken kunnen zeker helpend zijn bij autisme, maar schieten ook vaak tekort. De belangrijkste vaardigheid bij hulpverleners die omgaan met mensen met autisme is in mijn optiek oprechte nieuwsgierigheid en de overtuiging dat ieder mens, ook ieder mens met autisme, anders is. Laten we kortom stoppen met autisme te begrijpen en laten we echt gaan luisteren. Zoals een hulpverlener die ik bijzonder hoog acht in ervaring met autisme mij zei: “Ik werk nu al 30 jaar met mensen die autisme hebben, maar ik begrijp er nog steeds niet van”.

Door Jasper Wagteveld

Jasper Wagteveld is 35 jaar, heeft 23 jaar een autismediagnose & zet zich op diverse manieren in voor een eerlijke beeldvorming rondom autisme.

Artikeldatum