In de afgelopen maanden heeft ons dagelijks leven een flinke verandering ondergaan. We hebben ons moeten verhouden tot een onzichtbaar virus dat aanpassing van ons vroeg. Al was het maar in het straatbeeld, waarin we mondkapjes normaal zijn gaan vinden. Ze horen inmiddels bij ons dagelijks leven, hoe je er ook over denkt. Toen ik laatst aan mijn zoontje van vijf vroeg of hij nog wist hoe het was voor de corona, gaf hij aan dat hij dat eigenlijk niet meer wist. Voor hem hoort Corona, de maatregelen en dus ook de mondkapjes bij het gewone leven, net zoals tanden poetsen en je handen wassen na het plassen.
Het heeft me verbaasd, de snelheid waarin de meesten van ons zich snel konden aanpassen aan de dagelijkse veranderingen. Ik weet uit gesprekken die ik heb gevoerd met patiënten dat het aanpassen aan een nieuwe werkelijkheid vaak veel vergt. Je verhouden tot een werkelijkheid die zich opdringt is een hele kunst waar veel denkwerk bij komt kijken.
Ik moet denken aan mensen die de wanhoop nabij waren als ze weer moesten worden opgenomen. Ik herinner me mensen wier relaties stuk gingen omdat ze er weer een label bij hadden gekregen. Ik ken mensen die teleurgesteld waren in zichzelf en het botvierden op de mensen die dichtbij stonden, omdat ze zich machteloos voelden. En de mensen die zich ondanks alle goede voornemens toch weer hadden zien afglijden in verslaving. Wat zij gemeen hadden, was dat ze zich moesten verhouden tot een nieuwe werkelijkheid. Een werkelijkheid waar ze moeilijk grip op kregen.
En nu waart er dus een virus rond, dat de wereld plat legt op een manier dat we nooit eerder zagen. En mensen verhouden zich er mee, passen zich aan, vormen een mening en een visie er op. Dit kun je een moreel proces noemen. Je eigen waarden spelen mee: voor wie draag ik dat mondkapje? Aan wie bied ik nog ruimte om langs te komen, wie houd ik buiten de deur? Hoe doe ik dat met 1,5 meter afstand? Kan ik al mijn taken nog wel aan, nu ik ook nog thuis les moet geven en ik thuis moet werken? Morele vragen die aan de basis liggen van je eigen mens-zijn.
De komende weken zullen we ons moeten verhouden tot de vragen rond de vaccinatie. Het is vaak een onzichtbare dialoog die mensen met zichzelf aangaan en waar voor- en tegenstanders om het hardst lijken te roepen. Een dialoog aangaan hierover vergt morele moed en een open blik. Laten we die dialoog met elkaar aangaan de komende weken, zodat het niet onder de huid kruipt maar we vrij met elkaar kunnen praten over het vaccineren.
